.png)
8 months ago
39
Amerika’nın Sesi’nin (VOA) Türkçe servisinin web sitesi, uluslararası yayıncının RTÜK tarafından talep edilen lisans başvurusunu sansür riskini gerekçe göstererek reddetmesinin ardından mahkeme tarafından erişime engellendi. RTÜK’ün çevrimiçi yayın yapan kuruluşların RTÜK’ten lisans almasını zorunlu kılan düzenlemesi 1 Ağustos 2019 tarihinde yürürlüğe girmişti. 2022 yılında, çevrimiçi yayın yapabilmek için ödenmesi gereken lisans ücreti 182.168 Türk Lirası olarak belirlenmişti.
IPI daha önce, RTÜK’ün bağımsız medyaya baskı kurma konusunda bilinen bir geçmişe sahip olduğu ve bu lisans talebinin, Türkiye’de faaliyet gösteren uluslararası medya organlarını çevrimiçi ortamda artan devlet denetiminin altına soktuğu ve medya organlarını cezaların hatta yayın yasaklarının hedefi haline getirme riski taşıdığı konusunda uyarmıştı.
28 Ağustos’ta İfade Özgürlüğü Derneği (İFÖD), RTÜK’ün talebi üzerine VOA Türkçe’nin web sitesinin Türkiye genelinde erişime engellendiğini bildirdi. İFÖD’e göre Ankara 9. Sulh Ceza Hakimliği, gerekli yayın lisansını almadan çevrimiçi yayın hizmeti verdiği gerekçesiyle web sitesine erişimi engelledi.
Son kararla birlikte VOA Türkçe’nin web sitesi ikinci kez erişime engellenmiş oldu. Temmuz 2022’de VOA Türkçe ve Deutsche Welle (DW) Türkçe’nin web siteleri, RTÜK’e lisans başvurusu yapmayı reddettikleri gerekçesiyle erişime engellenmişti. Erişim engelinin ardından konuşan VOA Direktör Vekili Yolanda Lopez, RTÜK’ün lisans talebini “basının sakıncalı bulunan faaliyetlerini sansürlemeye yönelik ince örtülü bir çaba” olarak nitelendirerek karara karşı çıkmıştı.
Mart 2023’te Türkiye hükümeti, DW Türkçe’nin web sitesinin engellenmesinin ardından Alman yayıncının çalışma lisansını yenilememiş ve bu karar, DW’nin Türkiye’deki çalışanlarının iş sözleşmelerini ve sosyal güvenlik haklarını elinden almıştı.
Gazeteci ve Gazeteciler Cemiyeti Genel Sekreteri Kenan Şener, konu hakkında IPI’a yaptığı açıklamada “Lisans hizmeti vermek düzenleyici kuruluşun görevleri arasındadır. RTÜK kendisine yasaların verdiği düzenleme görevini kötüye kullanmayı, siyasi amaçla yasaları ve Anayasayı çiğnemeyi bir tür görev olarak benimsemiş durumdadır. RTÜK düzenleyici kuruluş olmaktan çıkmış, sansür kuruluna dönüşmüştür. Uluslararası basının engellenmesi tek sesli medya için yeni bir adım daha atılmasından başka bir şey değildir. Bu bir lisans verme sorunu değil apaçık sansürdür, Gazeteciler Cemiyeti olarak şiddetle kınıyoruz. Haber akışında ve medyada çoğulculuğu cezaların ve sansürün arttığı bugünlerde daha fazla savunmamız gerekir” ifadelerini kullandı. Gazeteciler Cemiyeti’nin raporuna göre RTÜK, 2023’ün ilk altı ayında ülkedeki bağımsız medya kuruluşlarına toplam 60 kez ceza verdi.
Kararı değerlendiren IPI Direktör Yardımcısı Scott Griffen ise “RTÜK, uluslararası medya kuruluşlarını sansürlemek yerine ülke içindeki ifade özgürlüğünü ve medya çeşitliliğini sağlama amacına uygun şekilde hareket etmeli. RTÜK’e, VOA üzerindeki tüm kısıtlamaları derhal kaldırması çağrısında bulunuyoruz” diye konuştu.
